اين روايت از حضرت امام رضا (علیه السلام)†منقول است كه فرمود:

سَبْعَةُ اَشْياءَ بِغَيْرِ سَبْعَةِ اَشْياءَ مِنَ الْاِسْتِهْزاءِ؛

هفت چيز است كه اگر هفت چيز همراهش نباشد استهزاء حساب مي ‌شود:

مَنِ اسْتَغْفَرَ بِلِسانِهِ وَ لَمْ يَنْدَمْ بِقَلْبِهِ فَقَدِ اسْتَهْزَأَ بِنَفْسِهِ؛

كسي كه به زبان استغفار مي ‌كند و تسبيح دستش مي ‌گيرد و علي‌الدّوام مي ‌گويد: «اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّي وَ اَتُوبُ اِلَيْه»؛ ولي قلبش نادم نيست.او مستغفر نيست، بلكه مستهزء است و خود را به استهزا و تمسخر گرفته. استغفار وقتي درست است كه نشأت گرفته از ندامت قلبي باشد نه لفظ تنها.«وَ مَنْ سَأَلَ الله التَّوْفيقَ وَ لَمْ يَجْتَهِدْ فَقَدِ اسْتَهْزَأَ بِنَفْسِهِ»؛كسي كه از خدا توفيق مي‌خواهد تا كار خوب انجام دهد، ولي هيچ كوششي نمي‌ كند؛خودش حركتي نمي‌ كند، فقط مي‌ گويد توفيق بده،خود را مسخره كرده. مثلاً در ماه رمضان دعا مي‌كنيم:

اللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلي اَهْلِ الْقُبورِ السُّرُورَ اللّهُمَّ اَغْنِ كُلَّ فَقيرٍ اَللّهُمَّ اَشْبِعْ كُلَّ جائِعٍ...؛

 خدايا، بر اموات مسرّت بده.خدايا، هر نيازمندي را بي ‌نياز كن. خدايا، همه‌‌ي گرسنگان را سير كن و...

امّا خودمان حركتي نمي ‌كنيم و به نيازمندان كمك نمي‌ كنيم. بايد خود نيز در رفع نياز حاجتمندان تلاش كنيم.برهنگان را بپوشانيم.گرسنگان را سير كنيم. پس كسي كه توفيق بخواهد و خودش اجتهاد و كوششي نكند،خود را به استهزا گرفته است.

وَ مَنْ سَأَلَ الله الْجَنَّةَ وَ لَمْ يَصْبِرْ عَلَي الشَّدائِدِ فَقَدِ اسْتَهْزَأَ بِنَفْسِهِ؛

و كسي كه مي ‌گويد خدايا مرا بهشتي كن، امّا در شدايد صبر نمي‌ كند و نمي‌خواهد مشكلاتي را كه در امر عبادت است تحمّل كند در حقيقت استهزا كرده است.

وَ مَنْ ذَكَرَ الْمَوْتَ وَ لَمْ يَسْتَعِدَّ لَهُ فَقَدِ اسْتَهْزَأَ بِنَفْسِهِ؛

آدمي كه سخن از مرگ مي‌ گويد و مي ‌شنود،ولي خود را براي آن آماده نمي ‌كند؛ مي ‌داند كه خواهد مرد، امّا اصلاً خودش را آماده نكرده كه اگر امشب اجلم رسيد، چه كار كنم؟او در واقع استهزاكننده‌ي خود محسوب مي‌شود.

فرموده‌اند اين دعا را كه از دعاهاي مخصوص شب بيست و هفتم ماه مبارك رمضان است زياد بخوانيد تا از حال غفلت به درآييد:

اللّهُمَّ ارْزُقْنِي التَّجافِيَ عَنْ دارِ الْغُرُورِ وَ الْاِنابَةَ اِلي دارِ الْخُلُودِ وَ الْاِسْتِعْدادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ حُلُولِ الْفَوْتِ؛
خدايا، به من روزي كن كه از خانه‌ي فريبنده‌ي دنيا پهلو تهي كنم و به خانه‌ي جاودانه‌ي آخرت گرايش پيدا كنم و براي مرگ، پيش از فرا رسيدنش، آماده شوم.

به ما گفتند: اين‌طور باشيد. نسبت به دنيا«تجافي»داشته باشيد.به دنيا نچسبيد. قدري خود را از دنيا خالي كنيد.آماده باشيد. نيم‌ خيز بنشينيد. محكم ننشينيد تا اينكه وقتي بانگ جناب عزرائيل به گوشتان رسيد، فوراً حركت كنيد. از اين دار فريبنده تجافي داشته باشيد. به عالم آخرت گرايش داشته باشيد و آمادگي براي مرگ را تحصيل كنيد. ما ياد مرگ مي‌افتيم، جنازه‌ها را هم مي‌بينيم، اما خودمان آماده نيستيم. اين حال هم استهزاي نفس محسوب مي‌شود.

برگرفته از تفسیر سوره انفال از تألیفات حضرت آیت الله سید محمد ضیاء آبادی صفحه 362 الی 363