زشتیِ مضاعف گناه منسوبین به اهلبیت (علیهم السلام)

شقرانی مردی منسوب به خاندان عصمت بود. از اهل بیت نبود ولی منسوب بود. شراب خوار بود. امام صادق (علیه السلام) به او رسید خواست با یک زبان نرم و مُلیّنی او را موعظه کند. این هم یک درس است. با زبان نرم و ملّین موعظه کنید که نتیجه بخش باشد. پرخاش نکنید که بدتر روی دنده ی لجاج بیفتد.

شقرانی مشکلی داشت. امام مشکل او را حل کرد ، طبعاً از این جهت به امام بدهکار شد. چون مشکلش را حل کرده بود. بعد امام کنارش آمد و خیلی آهسته به او فرمود :
ُّ ( إِنَّ الْحَسَنَ‏ مِنْ كُلِّ أَحَدٍ حَسَنٌ وَ إِنَّهُ مِنْكَ أَحْسَنُ لِمَكَانِكَ مِنَّا وَ إِنَّ الْقَبِيحَ مِنْ كُلِّ أَحَدٍ قَبِيحٌ وَ إِنَّهُ مِنْكَ أَقْبَح‏ ) بحارالأنوار(ط - بيروت) ج‏47، ص: 349
 کار خوب از همه کس خوب است ولی از تو بهتر و پسندیده تر است ، چون به ما منسوبی ، و کار زشت از هرکسی زشت است ولی از تو صادر بشود زشت تر است چون به ما مربوطی.

امام صادق (علیه السلام) به روی او نیاورد که چه کار می کنی. همین یک جمله را گفت. او فهمید که امام چه می خواهد بگوید که چه کار می کنی. همین جمله ی کوتاه به او فهماند که امام نظرش چیست. عرض کرد : آقا ! چشم. من از همین حالا نادم هستم. توبه می کنم. توبه کرد و به راه راست افتاد.

حالا با ما هم همین سخن را دارند. هرکار بدی از هرکسی قبیح است از شما خیلی قبیح تر است ، چون به ما منسوبید ، ارتباط با ما دارید. شما می گویید امام ما ، امام جعفر صادق (علیه السلام) است. شما اهل مسجد و اهل جلسه اید. روی منبر یا پای منبر هستید. به هر حال شما حسابتان جداست. هر کار زشتی از هرکسی قبیح باشد از شما قبیح تر حساب می شود و عِقاب شما هم روز قیامت مضاعف می شود.
َ ( مَنْ سَنَّ سُنَّةً سَيِّئَةً كَانَ عَلَيْهِ وِزْرُهَا وَ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِهَا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ) الحکم الزّاهرة صفحه 721
هرکس روش ناپسندی از خود به جای گذارد گناه او و گناه کسانی که تا روز قیامت به آن عمل می کنند برای او خواهد بود.

کسی که کاری کند که دیگران از او الگو بگیرند ، تمام گناهانی که مردم انجام می دهند روز قیامت به دوش این آدم خواهد آمد. آنها گناه خودشان را کرده اند عِقاب هم می بینند. مثلا کسی فتوایی بدهد ، یک کاری کند یا حرفی بزند که صد نفر به گمراهی بیفتند. آن صد نفر عقاب خود را دارند و این آدم هم عقاب صد نفر را  دارد. آنها هر کدام یک عقاب دارند. ولی این آدم عقاب صد نفر را دارد. یا عقاب صدهزار نفر را دارد. برای اینکه با گفتنش ، با رفتارش کاری کرده که آنها به گمراهی افتاده اند. در عین حال خودِ آنها به عقاب خودشان می رسند. بالاخره انسان های با شعوری بوده اند و آن گناه را انجام داده اند. به عقاب خود می رسند ، ولی عقاب این آدم مضاعف می شود. خیلی مسئله دقیق و مشکل است.

سخت گیری نسبت به گناه عالم و مومن
و لذا گفته اند که در روز قیامت از جاهل هفتاد گناه آمرزیده می شود هنوز از عالِم یکی هم بخشیده نشده ، از او هفتاد گناه بخشیده اند چون جاهل بوده و نمی فهمیده. امّا این آدم که عالِم بوده ، مومن و مقدّس و متدیّن بوده گناهش به این سادگی آمرزیده نمی شود. چون آدم عالِم متدیّن گناهش مانند بیماری جذام است. بیماری جذام طوری است که سرایت می کند. ولی سردرد نه ، انسان دردی می کشد ولی دیگر سرایت ندارد.
آدم عامی و جاهل بخواهد گناه کند مثل این است که سردرد دارد ، خودش رنج می برد ولی سرایت ندارد.ولی آدم عالِم یا مومن یا متدیّن بخواهد گناه کند مثل جذام است. جذام بیماری مسری است به دیگران سرایت می کند. بیماری جذام کجا و بیماری سردرد کجا ؟ سردرد کجا؟ سردرد را خودش متحمّل می شود. امّا جذام به دیگران هم می رسد. پس شدیداً مراقبت لازم است.
بنابراین آن گفتار امام حسن عسکری (علیه السلام) همیشه آویزه ی گوش ما باشد که فرمود : مراقب باشید گناهان خودتان را کوچک حساب نکنید. همین گناه کوچک شما کبیره حساب می شود چرا که وسیله انحراف دیگران است. ما وظیفه داریم هم خودمان به دین خدا متدیّن باشیم و هم سعی کنیم دیگران را به راه راست بیاوریم.
ائمه (علیهم السلام) هرکسی را به گونه ای که مناسب با حال خودش باشد هدایت می کنند ؛ یکی را با پول می توانستند به راه بیاورند به او پول می دادند. یک کسی را کرامتی به او نشان می دادند.

برگرفته از تفسیر سوره نساء از تالیفات آیت الله سید محمد ضیاءآبادی صفحه 219 الی 221