احادیث احادیث از چهارده معصوم«علیهم السلام» امام جعفر صادق «عليه السلام» دستورالعمل جامع از امام صادق(علیه السلام) در باب حجّ
دستورالعمل جامع از امام صادق(علیه السلام) در باب حجّ
(قال الصّادِقُ(علیه السلام): اِذا اَرَدْتَ الحَجَّ فَجَرِّدْ قَلْبَكَ لِلّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنْ قَبْلِ عَزْمِكَ مِنْ كُلِّ شاغِلٍ وَ حَجْبِ كُلِّ حاجِبٍ وَ فَوِّضْ اُمُورَكَ كُلَّها اِلي خالِقِكَ وَ تُوَكَّلْ عَلَيْهِ فِي جَميعِ ما يَظْهَرُ مِنْ حَرَكاتِكَ وَ سُكُونِكَ وَ سَلِّمْ لِقَضائِهِ وَ حُكْمِهِ وَ قَدَرِهِ وَ وَدِّعِ الدُّنْيا وَ الرّاحَةَ وَ الْخَلْقَ وَ اخْرُجْ مِنْ حُقُوقٍ تَلْزَمُكَ مَنْ جَهَةِ الْمَخْلُوقينَ وَ لا تَعْتَمِدْ عَلي زادِكَ وَ راحِلَتِكَ وَ اَصْحابِكَ وَ قُوَّتِكَ وَ شَبابِكَ وَ مالِكَ مَخافَةَ اَنْ تَصيرَ لَكَ اَعْداءً وَبالاً لِيُعْلَمَ اَنَّهُ لَيْسَ لَهُ قُوَّةٌ وَ لا حيلَةٌ وَ لا لِاَحَدٍ الّا بِعِصْمَةِ اللهِ تَعالي وَ تَوفيقِهِ).
(وَ اسْتَعِدَّ اسْتِعْدادَ مَنْ لا يَرْجُو الرَّجُوعَ وَ احْسِنِ الصُّحْبَةَ وَراعِ اَوْقاتَ فَرائِضِ اللهِ تَعالي وَ سُنَنَ نَبِيّهِ وَ ما يَجِبُ عَلَيْكَ مِنَ الاَدَبِ وَ الاِحْتِمالِ وَ الصَّبْرِ وَ الشُّكْرِ وَ الشَّفْقَةِ وَ السَّخاءَ وَ ايثارِ الزّادِ عَلي دَوامِ الاَوْقاتِ ثُمَّ اغْتَسِلْ بِماءِ التَّوْبَةَ الخّالِصَةِ مِنَ الذُّنُوبِ وَ البَسْ كِسْوَةَ الصِّدْقِ وَ الصَّفاءِ وَ الْخُضُوعِ وَ الْخُشُوعِ وَ اَحْرِمْ عَنْ كُلِّ شَيْءٍ يَمْنَعُكَ عَنْ ذِكْرِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ وَ يَحْجُبُكَ عَنْ طاعَتِهِ وَ لُبِّ بِمْعني اِجابَةً صافِيَةً زاكِيَةً لِلّهِ عَزَّوَجَلَ فِي دَعْوَتِكَ لَهُ مُتَمَسِّكاً بِالْعُرْوَةِ الوُثْقي وَ طُفْ بِقَلْبِكَ مَعَ الْمَلائِكَةِ حَوْلَ الْعَرْشَ كَطَوافِكَ مَعَ الْمُسْلِمينَ بِنَفْسِكَ حَوْلَ الْبَيْتِ وَ هَرْوِلْ هَرْوَلَةً مِنْ هَواكَ وَ تَبَرُّئاً مَنْ جَميعِ حَولِكَ وَ قُوَّتِكَ وَ اخْرُجْ مِنْ غَفْلَتِكَ وَ زَلّاتِكَ بِخُرُوجِكَ اِلي مِني وَ لا تَمَنَّ ما لا يَحِلُّ لَكَ وَ لا تَسْتَحِقُّهُ وَ اعْتَرِفْ بِالْخَطاءِ بِالْعَرَفاتِ وَجَدِّدْ عَهْدَكَ عِنْدَاللهِ تَعالي بِوَحْدانِيَّتِهِ وَ تَقَرَّبْ اِلَيْهِ وَ اتَّقِهِ بِمُزْدَلِفَة وَ اصْعَدْ بِرُوحِكَ اِلَي الْمَلأَ الاَعْلي بِصُعُودِكَ اِلَي الْجَبَلِ وَ اذْبَحْ حَنْجَرَةًَ الْهَوي وَ الطَّمَعِ عِنْدَالذَّبيحَةِ وَ ارْمِ الشَّهَواتِ وَ الْخَساسَةَ وَ الدِّنائَةَ وَ الاَفْعالَ الذَّميمَةَ عِنْدَ رَمْي الْجَمَراتِ).
(وَ احْلِقِ العُيوبَ الظّاهِرَةًَ وَ الباطِنَةَ بِحَلْقِ شَعْرِكَ وَ ادْخُلُ في اَمانِ اللهِ تَعالي وَ كَنَفِهِ وَ سِتْرِهِ وَ كِلائِهِ مِنْ مُتابَعَةِ مُرادِكَ بِدُخُولِ الْحَرَمِ وَ زُرِ الْبَيْتَ مُتَحَقِّقاً لِتَعْظيمِ صاحِبِهِ وَ مَعْرِفَتِهِ وَ جَلالِهِ وَ سُلْطانِهِ وَ اسْتَلِمِ الْحَجَرَ رَضيًّ بِقِسْمَتِهِ وَ خُضُوعاً لِعَظَمَتِهِ وَ وَدِّعْ ما سِواهُ بِطَوافِ الْوِداعِ وَ صَفِّ رُوحَك َو َسِرَّكَ لِلقاءِ اللهِ تَعالي يَومَ تَلْقاهُ بِوُقوفِكَ عَلَي الصَّفا وَ كُنْ ذا مُرُوَّةٍ مِنَ اللهِ بِفَناءِ اَوصافِكَ عِنْدَالْمَرْوَةِ وَ اسْتَقِمْ عَلي شُرُوطِ حَجَّتِكَ وَ وَفاءِ عَهْدِكَ الَّذِي عاهَدْتَ رَبَّكَ وَ اْوْجَبْتَهُ لَهُ اِلي يَومِ الْقِيامَةِ وَ اعْلَمْ بِاَنَّ اللهَ لَمْ يَفْتَرِضَ الْحَجَّ وَ لَمْ يَخُصَّهُ مِنْ جَميعِ الطّاعاتِ بِالاِضافَڑِ اِلي نَفْسِهِ بِقَولِهِ تَعالي وَ لِلّهِ عَلَي النّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ اِلَيْهِ سَبيلاً وَ لا شَرَعَ نَبِيُّهِ فِي خِلالِ الْمَناسِكِ عَلي تَرتيبِ ما شَرَعَهُ اِلّا لِلِاسْتِعدادِ وَ الاِشارَةِ اِلَي الْمَوتِ وَ الْقَبْرِ وَ الْبَعْثِ وَ الْقِيامَةِ وَ فَضْلِ بَيانِ السَّبْقِ مِنْ دُخُولِ الْجَنَّةِ اَهْلُها وَ دُخُولِ النّارِ اَهْلُها بِمُشاهَدَةِ مَناسِكِ الْحَجِّ مِنْ اَوَّلِها اِلي آخِرِها لِاُولي الْاَلبابِ وَ اولِي النُّهي).
امام صادق(علیه السلام)فرموده‌اند: وقتي كه اراده‌ي حجّ نمودي، قبلاً خانه‌ي دل را از هر شاغل و حاجبي كه تو را از خدا غافل كرده و مشغول به خود گرداند فارغ ساز و كارها و تمام شئون زندگي‌ات را به خدا واگذار و در جميع حركات و سكنات خود توكّل بر او نموده و تسليم قضا و قدر الهي باش. از دنيا و آسايش دنيا و مردم منقطع شو و حقوقي را كه از ديگران به ذمّه داري ادا كن و متّكي بر توشه و مركب و ياران راه و قوّت بدني و نيروي جواني و مال و دارايي خود مباش. چه آنكه ترس آن مي‌رود كه خدا همين‌ها را دشمن انسان و مايه‌ي ورز و وبال آدم خودخواه گرداند تا دانسته شود كه تمام حول و قوّه و تدبير و چاره به دست خالق يكتاست و بي توفيق و تسديد او احدي قادر بر چاره و تدبيري نخواهد بود. پس مهيّا و آماده‌ي رفتن شو مانند كسي كه اميد بازگشت مجدّد به خانه و و اهل و عيال خود ندارد. با همسفران، نيك‌رفتار و خوش سفر باش و اوقات نماز را رعايت نما. سنن و دستورات رسول مكرّم را به كار بند و آنچه را كه وظيفه است از آداب و رسوم و صبر و تحمّل و شكر و مهرباني و بخشش و ترجيح ديگران بر خود در همه جا و در همه وقت انجام ده.
سپس با آب توبه‌ي خالص خود را از گناهان شستشو داده و جامه‌ي صدق و صفا و افتادگي و خشوع در بر نما و از هر چه تو را از ياد خدا باز مي‌دارد و از اطاعت او منصرف مي‌سازد مُحْرم شو و لبّيك بگو. يعني از قلبي صادق و با خلوص بي غشّ و دغل عرض اجابت به دعوت خالق سبحان و ايزد منّان بنما در حالتي كه به دستاويز محكم و ناگسستني تمسّك جسته‌اي و همچنان كه با بدنت در ميان انبوه مسلمانان طواف كرده و گرد بيت خدا مي‌چرخي همچنين با قلبت در ميان فرشتگان طواف انجام داده و گرد عرش خدا گردش كن و هَرْوَله كن امّا هروله‌اي كه در معنا، گريختن از هواي نفس و بيزاري جستن از تمام حول و قوّه‌ات باشد.
با بيرون رفتنت از مكّه به مِني از غفلت و لغزش‌هاي خود بيرون آي و هرگز آرزوي آنچه را كه بر تو حلال نمي‌باشد و يا شايستگي آن را نداري منما و در عرفات اعتراف به خطيئات و گناهان نموده و تجديد عهد عبوديّت و اقرار به وحدانيّت حضرت حق كن و خود را به مقام قرب خدا برسان. در مزدلفه، شعار تقواي خدا را در دل بگير و با صعود به كوه مشعر، روح خود را به سوي عالم بالا حركت بده و با كشتن قرباني حنجره‌ي هوي را بريده و رگ‌هاي طمع را قطع كن. هنگام رمي و سنگ انداختن بر جمرات، افعال زشت و اخلاق ناپسند و دنائت و پستي و شهوت پرستي‌ها را از خود دور انداز و با تراشيدن سر، عيب‌هاي ظاهر و باطن خود را بتراش و با دخول به حرم، خود را از شرّ متابعت هواي نفس و خواهش دل رهانيده و در حفظ و امان خدا داخل ساز و بيت را با توجّه به عظمت و جلالت ربّ البيت و آشنايي با سطوت سلطاني او زيارت كن.
استلام حجر بنما در حالتي كه رضا به قسمت او داده و خاضع در برابر عظمتش گشته‌اي و طواف وداع را حاكي از وداع ماسوي الله قرار داده و با هر چه كه جز خداست وداع نما و با وقوف در كوه صفا در تصفيه‌ي روح و تهذيب سرّ خود بكوش و خود را براي لقاي خدا در روز لقا آماده گردان. به مروه كه رسيدي، مروّت نموده و اوصاف خود را در جنب اراده‌ي حق فاني ساز و به عهدي كه با خدا بسته و حجّ خود را مشروط به آن به جا آورده‌اي تا روز قيامت مستقيم و وفادار بمان و بدان سرّ اينكه خدا حجّ را واجب نموده و آن را در ميان تمام طاعات به خودش نسبت داده و فرموده است:« وَ لِلّهِ عَلَي النّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ اِلَيْهِ سَبيلاً» حقّ خداست بر مردم مستطيع كه به حجّ بيت آيند و هم نبيّ اكرم او ترتيب مناسك را به اين صورت كه هست تنظيم كرده است سرّ اين تشريع و تنظيم آن است كه اشاره‌اي به مرگ و قبر و بعث و قيامت باشد و صاحبدلان و خردمندان از مشاهده‌ي اين مناسك از اوّل تا به آخر متذكّر عوالم بعد از مرگ از بهشت و جهنّم بشوند و آمادگي براي ارتحال به آن عالم را به دست آورند. مصباح الشريعة،باب21. والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاته
برگرفته از کتاب شیعه علوی ، مذهب جعفری صفحه 108 الی 113 ، از تالیفات حضرت آیت الله سید محمد ضیاء آبادی
لو گوی ما
لینک به وب سایت احادیث
